Czym jest hałas i dlaczego jest tak groźny dla naszego ucha?

Hałasem nazywamy niepożądany dźwięk, szkodliwy lub uciążliwy dla zdrowia, mogący doprowadzić do utraty słuchu.

Parametry używane do opisu dźwięków.

Do głównych parametrów opisujących hałas należą:

• Ciśnienie akustyczne - niewielkie zmiany ciśnienia powietrza, w którym rozprzestrzenia się dźwięk, wyrażane w Pascalach [Pa]. Dźwięki słyszalne przez człowieka mają 0,00002 Pa, zaś dźwięki, które powodują ból uszu ciśnienie ponad 60 Pa. Zamiast ciśnienia akustycznego w zakresie dźwięków odbieranych przez człowieka wykorzystywana jest miara logarytmiczna, jaką jest poziom ciśnienia akustycznego wyrażony w decybelach [dB], czyli poziom natężenia dźwięku lub też hałasu. Ucho ludzkie najlepiej odbiera dźwięki o częstotliwościach od 1kHz do 4kHz. Aby odpowiednio ocenić oddziaływania hałasu na człowieka, wprowadza się korekcję poziomów ciśnienia akustycznego zgodnie z tymi częstotliwościowymi.
• Częstotliwość - wysokość dźwięku, wyrażana w Hertzach [Hz]. Dźwiękami słyszalnymi dla człowieka są dźwięki o częstotliwości od 20 Hz do 20 kHz i w tym zakresie mamy do czynienia z tzw. hałasem słyszalnym. Dźwięki, odpowiednio niższe to infradźwięki, a odpowiednio wyższe to ultradźwięki.

Skutki działania hałasu

Kontakt z hałasem może mieć negatywny wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo pracowników:

• Utrata słuchu - spowodowana uszkodzeniem komórek rzęsatych w ślimaku. Po obumarciu określonej grupy komórek, człowiek przestaje słyszeć tylko te częstotliwości dźwięków, za które komórki były odpowiedzialne. Nadal jednak słyszy. Utrata słuchu następuje stopniowo i bezboleśnie ( wyjątkiem są hałasy przekraczające 130dB gdzie może dojść do natychmiastowej utraty słuchu).
• Zwiększone ryzyko wypadku - utrudnienia w komunikacji między pracownikami i ograniczona słyszalność sygnałów alarmowych.
• Skutki fizjologiczne - uwolnienie katecholamin i podwyższenie ciśnienia krwi.
• Stres

Na pracodawcy spoczywa obowiązek zredukowania oddziaływania źródła hałasu w przypadku osiągnięcia lub przekroczenia jego dopuszczalnej wartości a jeżeli hałas nadal jest przekraczany musi zapewnić ochronniki słuchu.

Parametry charakteryzujące hałas w środowisku pracy.

• maksymalny poziom dźwięku A - ta wartość hałasu nie może być przekroczona w żadnej chwili,
• poziom ekspozycji na hałas dotyczący 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy (lub do tygodnia pracy) organizm ludzki może przyjąć tylko określoną dawkę hałasu w danym czasie, która jest wprost proporcjonalna do czasu i natężenia dźwięku. Poziom ekspozycji na hałas zależy od tzw. równoważnego poziomu dźwięku A i obliczany jest w odniesieniu do 8-godzinnego dnia pracy lub tygodnia pracy (jeżeli poziom hałasu w poszczególnych dniach tygodnia jest różny). Pozwala to na oszacowanie skutków oddziaływania hałasu, którego poziom zmienia się w czasie,
• szczytowy poziom dźwięku C (dotyczy dźwięków impulsowych) - ta wartość hałasu nie może być przekroczona w żadnej chwili.

Dopuszczalne wartości hałasu

• poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy (lub do tygodnia pracy) - po przekroczeniu wartość 80dB(A), pracodawca zobowiązany jest udostępnić pracownikowi, na jego życzenie, środki ochrony przed hałasem. Po przekroczeniu 85dB(A) jest już to obligatoryjne.
• Maksymalny poziom dźwięku A - po przekroczeniu wartość 115dB(A) mamy do czynienia z obowiązkiem stosowania środków ochrony przed hałasem,
• Szczytowy poziom dźwięku C - po przekroczeniu wartość 135dB(A) również taki obowiązek występuje.

Podane wyżej wartości obowiązują, jeżeli inne przepisy szczegółowe nie określają wartości niższych.