Czym jest hałas i dlaczego jest tak groźny dla naszego ucha?
Hałasem nazywamy niepożądany dźwięk, szkodliwy lub uciążliwy dla zdrowia, mogący doprowadzić do utraty słuchu.
Spis treści
- Parametry używane do opisu dźwięków
- Skutki działania hałasu
- Parametry charakteryzujące hałas w środowisku pracy
- Dopuszczalne wartości hałasu
Parametry używane do opisu dźwięków.
Do głównych parametrów opisujących hałas należą:
-
Ciśnienie akustyczne – niewielkie zmiany ciśnienia powietrza, w którym rozprzestrzenia się dźwięk, wyrażane w Pascalach [Pa]. Dźwięki słyszalne przez człowieka mają 0,00002 Pa, zaś dźwięki, które powodują ból uszu ciśnienie ponad 60 Pa. Zamiast ciśnienia akustycznego w zakresie dźwięków odbieranych przez człowieka wykorzystywana jest miara logarytmiczna, jaką jest poziom ciśnienia akustycznego wyrażony w decybelach [dB], czyli poziom natężenia dźwięku lub też hałasu. Ucho ludzkie najlepiej odbiera dźwięki o częstotliwościach od 1kHz do 4kHz. Aby odpowiednio ocenić oddziaływania hałasu na człowieka, wprowadza się korekcję poziomów ciśnienia akustycznego zgodnie z tymi częstotliwościowymi.
-
Częstotliwość – wysokość dźwięku, wyrażana w Hertzach [Hz]. Dźwiękami słyszalnymi dla człowieka są dźwięki o częstotliwości od 20 Hz do 20 kHz i w tym zakresie mamy do czynienia z tzw. hałasem słyszalnym. Dźwięki, odpowiednio niższe to infradźwięki, a odpowiednio wyższe to ultradźwięki.
Skutki działania hałasu
Kontakt z hałasem może mieć negatywny wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo pracowników:
-
Utrata słuchu – spowodowana uszkodzeniem komórek rzęsatych w ślimaku. Po obumarciu określonej grupy komórek, człowiek przestaje słyszeć tylko te częstotliwości dźwięków, za które komórki były odpowiedzialne. Nadal jednak słyszy. Utrata słuchu następuje stopniowo i bezboleśnie ( wyjątkiem są hałasy przekraczające 130dB gdzie może dojść do natychmiastowej utraty słuchu).
-
Zwiększone ryzyko wypadku – utrudnienia w komunikacji między pracownikami i ograniczona słyszalność sygnałów alarmowych.
-
Skutki fizjologiczne – uwolnienie katecholamin i podwyższenie ciśnienia krwi.
-
Stres
Na pracodawcy spoczywa obowiązek zredukowania oddziaływania źródła hałasu w przypadku osiągnięcia lub przekroczenia jego dopuszczalnej wartości a jeżeli hałas nadal jest przekraczany musi zapewnić ochronniki słuchu.
Parametry charakteryzujące hałas w środowisku pracy.
-
maksymalny poziom dźwięku A – ta wartość hałasu nie może być przekroczona w żadnej chwili,
-
poziom ekspozycji na hałas dotyczący 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy (lub do tygodnia pracy) organizm ludzki może przyjąć tylko określoną dawkę hałasu w danym czasie, która jest wprost proporcjonalna do czasu i natężenia dźwięku. Poziom ekspozycji na hałas zależy od tzw. równoważnego poziomu dźwięku A i obliczany jest w odniesieniu do 8-godzinnego dnia pracy lub tygodnia pracy (jeżeli poziom hałasu w poszczególnych dniach tygodnia jest różny). Pozwala to na oszacowanie skutków oddziaływania hałasu, którego poziom zmienia się w czasie,
-
szczytowy poziom dźwięku C (dotyczy dźwięków impulsowych) – ta wartość hałasu nie może być przekroczona w żadnej chwili.
Dopuszczalne wartości hałasu
-
poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy (lub do tygodnia pracy) – po przekroczeniu wartość 80dB(A), pracodawca zobowiązany jest udostępnić pracownikowi, na jego życzenie, środki ochrony przed hałasem. Po przekroczeniu 85dB(A) jest już to obligatoryjne.
-
Maksymalny poziom dźwięku A – po przekroczeniu wartość 115dB(A) mamy do czynienia z obowiązkiem stosowania środków ochrony przed hałasem,
-
Szczytowy poziom dźwięku C – po przekroczeniu wartość 135dB(A) również taki obowiązek występuje.
Podane wyżej wartości obowiązują, jeżeli inne przepisy szczegółowe nie określają wartości niższych.
