Odzież ostrzegawcza

Odzieży ostrzegawczej używa się, gdy obecność osoby musi być wizualnie sygnalizowana zarówno w dzień jak i w nocy, w warunkach oświetlenia sztucznego lub ograniczonego oświetlenia naturalnego. Najczęściej stosowane wzory tego typu odzieży to:

• kamizelki ostrzegawcze,
• ubrania ostrzegawcze (bluza, spodnie),
• kurtki,
• kombinezony,

Właściwości ochronne grupy odzieży zależą głównie od materiałów użytych w jej konstrukcji. Zgodnie z normą PN-EN 471:2005 „Odzież ostrzegawcza o intensywnej widzialności do użytku profesjonalnego - Metody badania i wymagania” w każdym przypadku odzież powinna być wykonana z udziałem: 

• materiału tła o powierzchni co najmniej 0,5 m2 ,
• materiału odblaskowego o powierzchni co najmniej 0,13 m2.

Materiał tła powinien być rozmieszczony na powierzchni odzieży równomiernie, tj. i przodu i z tyłu wielkość powierzchni powinna być mniej więcej równa (z tolerancją ±10%). Taśmy wykonane z materiału odblaskowego powinny poziomo opasywać tors, rękawy i nogawki spodni. Nie powinny być węższe niż 50 mm.

Czasami ubrania, kurtki lub spodnie ostrzegawcze szyte są z udziałem innych materiałów włókienniczych. Wielkość tworzonych przez nie powierzchni nie powinna powodować zmniejszenia wymaganych minimalnych wielkości powierzchni materiału tła i materiału odblaskowego.

Właściwości ochronne odzieży ostrzegawczej wyróżniają się odpowiednimi wskaźnikami właściwości fizycznych materiałów: współrzędnymi chromatyczności i współczynnikiem luminancji świetlnej wyznaczanych dla materiałów tła, które mają barwę fluorescencyjną: żółtą, pomarańczowo-czerwoną i czerwoną, a także gęstością powierzchniową współczynnika odblasku materiału odblaskowego, przy różnych kątach padania światła i różnych kątach obserwacji

Odzież ostrzegawcza podzielić można na trzy klasy ze względu na wielkość minimalnej powierzchni materiału tła i materiału odblaskowego. Największe powierzchnie materiałów posiada odzieży klasy 3. Z uwagi na właściwości materiału odblaskowego w normie wprowadzone zostały 2 klasy odzieży. Klasa 2 odpowiada wyższym wartościom gęstości powierzchniowej współczynnika odblasku.

Ważną cechą materiałów tła odzieży ostrzegawczej powinna być wysoka odporność wybarwień na pranie (czyszczenie chemiczne), na działanie potu oraz na działanie światła, zwłaszcza w warunkach naturalnych. Utrata lub zmniejszenie właściwości ochronnych następuje zwykle z powodu trwałego zabrudzenia odzieży lub wypłowienia materiału tła. Płowienie jest znacznie przyśpieszone gdy występują częste zmiany wilgotności materiału (na skutek sorpcji potu lub wilgoci z otoczenia)

Producent odzieży ostrzegawczej musi określić maksymalną liczbę cykli konserwacyjnych, w wyniku których nie nastąpi zmniejszenie poziomu ochrony poniżej granic, które są określone w normie. Użytkownik powinien przestrzegać instrukcji użytkowania i warunków konserwacji.

Dobór odzieży ostrzegawczej zależy od warunków, które panują na stanowisku pracy (np. rodzaj i natężenie oświetlenia, natężenie ruchu, odległości od strefy przemieszczania się pojazdów, itp.) oraz od charakteru wykonywanych czynności (np. z uwzględnieniem wielkości podejmowanego wysiłku fizycznego).

Poniżej znajdują się przykłady sposobów rozmieszczenia taśm odblaskowych na spodniach i kamizelkach ostrzegawczych, które są zgodne z wymaganiami normy PN-EN 471:2005

Rys. 1  Przykłady rozmieszczenia taśm odblaskowych na spodniach i kamizelkach ostrzegawczych

Każda część odzieży ostrzegawczej (bluza i spodnie w skompletowanym ubraniu) musi być trwale oznaczona wraz z podaniem następujących informacji:

• nazwa lub kod producenta lub upoważnionego przedstawiciela,
• nazwa, rodzaj lub typ wyrobu,
• wielkość odzieży zgodnie z PN-EN 340:2006 [2],
• numer normy przedmiotowej PN-EN 471:2005 [1],
• znak graficzny jak przedstawiono na rys. 2.

Rys. 2  Znak graficzny dla odzieży ostrzegawczej gdzie:

X – klasa odzieży ze względu na zastosowaną wielkość powierzchni materiału tła i materiału odblaskowego wg PN-EN 471:2005 (1-3),

Y – klasa odzieży z uwagi na wielkość gęstości powierzchniowej współczynnika odblasku zastosowanego materiału odblaskowego wg PN-EN 471:2005 (1 lub 2).

W instrukcji użytkowania powinny znajdować się: przeciwwskazania w użytkowaniu odzieży, przepis konserwacji oraz dopuszczalną liczbę cykli prania lub czyszczenia chemicznego, po której nie nastąpi obniżenie poziomu wykonania odzieży.