Na podstawie normy PN-EN 133 dotyczącej sprzętu ochrony układu oddechowego, możemy dokonać klasyfikacji na ze względu na rodzaj zagrożenia: występowanie w powietrzu szkodliwych substancji (pyły, gazy, opary itp), niedobór w powietrzu tlenu (poniżej 17%). Wiąże się to bezpośrednio z metodą ochrony dróg oddechowych, która może polegać bądź na oczyszczaniu wdychanego powietrza( sprzęt oczyszczający) bądź na dostarczaniu powietrza z niezależnego od otoczenia źródła (sprzęt izolujący).

Chronić drogi oddechowe możemy na dwa sposoby: oczyszczać wdychane powietrze ( sprzęt oczyszczający) lub dostarczać powietrza ze źródła wolnego od zanieczyszczeń( sprzęt izolujący).

Sprzęt oczyszczający

Oczyszczanie wdychanego powietrze ze szkodliwych substancji chemicznych oraz pyłów odbywa się poprzez:

• filtry, zatrzymujące pyły oraz mgły,
• pochłaniacze, zatrzymujące substancje chemiczne w postaci gazu,
• filtropochłaniacze, stanowiące kombinację filtrów i pochłaniaczy.

Nie są one samodzielną ochroną, lecz wymagają skompletowania z częścią twarzową. Ze względu na rozwiązanie części twarzowej możemy wyróżnić: półmaski jednorazowe, półmaski, maski pełnotwarzowe, kaptury i hełmy.

Sprzęt izolujący

W przypadku, gdy w powietrzu występuje mniej niż 17% tlenu, stężenie szkodliwych substancji nie jest znane lub jest bardzo duże, filtracja nie jest skuteczna, niebezpieczna substancja w postaci gazu jest bezwonna stosujemy sprzęt izolujący. Sprzęt izolujący może być stacjonarny (aparaty wężowe sprężonego powietrza) lub autonomiczny (aparaty butlowe lub regeneracyjne).

Sprzęt ucieczkowy

Nie jest to sprzęt do użytkowania podczas pracy, tylko w nagłych wypadkach często stosowany podczas ewakuacji ze strefy zagrożenia.

Dobór i użytkowanie ŚOUO

Podstawowe pojęcia.

• NDS - Najwyższe Dopuszczalne Stężenie - wartość średnia ważona stężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, przez okres jego aktywności zawodowej.
• NDSCh - Najwyższe Dopuszczalne Stężenie Chwilowe - wartość średnia stężenia, która nie powinno spowodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, jeżeli występuje w środowisku pracy nie dłużej niż 15 minut i nie częściej niż 2 razy w czasie zmiany roboczej, w odstępie czasu nie krótszym niż 1 godzina.
• NDSP - Najwyższe Dopuszczalne Stężenie Pułapowe - wartość stężenia, która nie może być przekroczona w środowisku pracy w żadnym momencie.
• NPF - Nominalny wskaźnik ochrony - teoretyczny poziom ochrony zapewniany przez sprzęt ochrony dróg oddechowych stworzony na podstawie pomiarów wykonanych w laboratorium.
• Wskaźnik ochrony - pokazuje ile razy zmniejszy się zanieczyszczenie powietrza po przejściu przez sprzęt oczyszczający Może być nominalny (NPF) lub spodziewany APF).
• APF - spodziewany wskaźnik ochrony - poziom ochrony, który rzeczywiście może zostać osiągnięty przez odpowiednio wyszkolonych i nadzorowanych pracowników. Tymi wartościami należy się kierować przy wyborze sprzętu oczyszczającego.

Typy środków ochrony dróg oddechowych

Filtry krótkoczasowe - zakrywają usta i nos a ich właściwości ochronne uzależnione są od materiału, z którego zostały wykonane.

Półmaski - zakrywają brodę, usta i nos. Wdychane powietrze przepływa przez jeden lub kilka filtrów, pochłaniaczy lub filtropochłaniaczy, natomiast wydychane przez zawór wydechowy.

Maski pełne - przykrywają brodę, usta, nos i oczy a przepływ powietrza w tym sprzęcie jest taki sam jak w półmaskach.

Środki ochrony dróg oddechowych zasilane powietrzem

Powietrze do oddychania pobierane jest z sieci lub z przenośnej butli i doprowadzane przez wąż do maski pełnej, kaptura, względnie do półmaski. Używając tego typu sprzęt warto pamiętać o osobnym filtrze mającym na celu oczyszczanie powietrza, zanim dotrze ono do aparatu oddechowego. Typy środków ochrony dróg oddechowych